Ingegeven door de programmeurs en deelnemers van het project Cinema Olanda: Platform heeft Witte de With Center for Contemporary Art een onderzoek in gang gezet naar de naam van het instituut. Bij de oprichting in 1990 werd het vernoemd naar de straat en daarmee naar de bij koloniale uitbuiting betrokken Nederlandse admiraal Witte Corneliszoon de With (1599-1658). We zijn ons bewust geworden van een blinde vlek in onze geschiedenis als instituut, namelijk dat wij onder deze naam activiteiten ontplooien binnen een hedendaagse kunstpraktijk die een kritische houding vooropstelt. Het onder ogen zien van de implicaties hiervan is een uitdagend proces geweest. Er zijn nog altijd vele onopgeloste vragen en zelfreflectie en kritische zelfevaluatie blijft het devies. Processen als deze zijn van grote waarde voor het aanjagen van institutionele evolutie en onlosmakelijk verbonden met Cinema Olanda, het door ons gefaciliteerde project van kunstenaar Wendelien van Oldenborgh en curator Lucy Cotter, dat plaatsvindt in het verlengde van hun presentatie in het Nederlandse paviljoen op de 57ste biënnale van Venetië 2017.

Een deel van onze inspanningen richt zich momenteel op het blootleggen van de geschiedenis van de Nederlandse admiraal Witte Corneliszoon de With. De biografische tekst hieronder wordt permanent onderdeel van onze website en is richtinggevend binnen een presentatie die te zien zal zijn in de periode september-december 2017. Deze presentatie zal aandacht schenken aan de historische figuur Witte de With, de naamgeving van de straat en voortkomend de naamgeving van het instituut, en wordt ook automatisch onderdeel van het institutionele archief. Dit zijn de eerste stappen in een doorlopend proces dat bijdraagt aan het zichtbaar maken van koloniale erfenissen, erfenissen die door hun inbedding vaak onzichtbaar zijn geworden of zijn verwaarloosd; een symptoom van een breder maatschappelijk probleem.

Gedurende het onderzoek is ook geopperd om het instituut een nieuwe naam te geven. Op dit moment geloven we dat een nieuwe naam een link naar het verleden uitwist die juist zichtbaarheid nodig heeft, we staan echter open voor verdere dialoog (red. zie update: Algemeen bericht van 7 september 2017). Om te voldoen aan de verantwoordelijkheid van hedendaagse kunstinstellingen, onlosmakelijk verbonden met postkoloniale machtsstructuren in de Nederlandse maatschappij, willen we verdergaan met open vizier en met inachtneming van de roep om transparantie, om zo de structurele disbalans die wordt versterkt door de actuele institutionele praktijk te her-evalueren. Hoe deze inspanningen vormkrijgen zullen we spoedig delen.

Vanaf zijn 16e levensjaar maakte Witte Corneliszoon de With carrière binnen de Verenigde Oostindische Compagnie (VOC). Hij nam deel aan verscheidene handelsreizen naar overzees grondgebied, waaronder India en Indonesië. In zijn periode als korporaal van de Rotterdamse admiraliteit was hij betrokken bij de belegering van Jakarta (1618), dat vanaf toen meer dan 300 jaar VOC-handelspost zou blijven. In 1622 werd hij vlaggenkapitein van de Delft, die in Zuid-Amerika gebieden plunderde die in handen waren van de Spanjaarden. Toen hij in 1625 kapitein was geworden voerde hij acties aan in de Molukken, waarbij onder meer 90.000 kruidnagelbomen van de eilandbewoners werden verbrand om het land minder waard te maken. Na een periode buiten het leger keerde Witte de With terug om de Spanjaarden te bevechten. Later, na zijn veroordeling voor diverse overtredingen, voerde hij in 1648 een missie aan naar de toenmalige Nederlandse kolonie Brazilië, om daar de belangen van de West-Indische Compagnie (WIC) te verdedigen tegen de Portugezen. Deze desastreuze missie leidde ertoe dat Nederland de kolonie in 1654 moest overgeven. Witte de With overleed in 1658 tijdens een missie aan de zijde van de Denen tegen de Zweden en werd uiteindelijk begraven in de Rotterdamse Laurenskerk.

Wij zijn de deelnemers van Cinema Olanda: Platform, en anderen die zich in het gesprek hebben gemengd, zeer erkentelijk dat zij deze kwesties onder de aandacht hebben gebracht. Bewust van onze institutionele verantwoordelijkheid zijn wij op koers gezet om verwaarloosde en ontkende geschiedenissen die een gekoloniseerd verleden en heden in stand houden aan het licht te brengen.

Update: We hebben kennisgenomen van de open brief die recent werd gericht aan Witte de With Center for Contemporary Art. We erkennen onze institutionele verantwoordelijkheid om de kwesties uit deze brief te adresseren, nu en in de toekomst. De ‘Kennisneming’ van de naam van ons instituut hierboven is een eerste stap in het adresseren van de vraagstukken die in het kader van Cinema Olanda: Platform (17 juni - 20 augustus 2017) naar voren zijn gebracht.

23 juni 2017

Update: De 12de editie van Rotterdam Cultural Histories is gewijd aan de nalatenschap van de naam van de instelling. Met deze historische verkenning proberen we om zowel het handelen van Witte Corneliszoon de With aan het licht te brengen als een toelichting te geven op de beweegredenen achter de naamgeving van de straat in de negentiende eeuw en van de instelling zevenentwintig jaar geleden. We willen daarnaast de ruimte bieden voor openbare reacties op de vraag of Witte de With Center for Contemporary Art van naam zou moeten veranderen.

1 juli 2017

De Groene Amsterdammer publiceert De aangekondigde dood van Witte de With geschreven door Koen Kleijn.

23 augustus 2017

Algemeen bericht van Witte de With Center for Contemporary Art

7 september 2017