Een van de grootste uitdagingen voor de kunst- en cultuursector – zoals die door intellectuelen, politici, kunstenaars, critici, curatoren en fondsen is verwoord – is de noodzaak om diversiteit aan de orde te stellen en onder de aandacht te brengen. Maar wat precies onder diversiteit moet worden verstaan, is nauwelijks goed onderzocht of eenduidig beantwoord, ook al is een groot aantal instituten in haar naam opgericht. In 2007 introduceerde professor Steven Vertovec, directeur van het Max Planck Institute for the Study of Religious and Ethnic Diversity (Göttingen, Duitsland), het begrip ‘superdiversiteit’ en wees daarbij op ‘de noodzaak om opvattingen en beleidsmaatregelen rond diversiteit opnieuw te evalueren door af te zien van een etnisch gerichte interpretatie en voor een multidimensionale benadering te kiezen’.
Met Vertovecs oproep als uitgangspunt voor wat we een ‘gediversifieerde’ benadering van het concept diversiteit zouden kunnen noemen, en met het doel om de focus op immigratie in het huidige debat aan de orde te stellen en te problematiseren, werkte de productieve en vaak provocerende academicus en activist Tariq Ramadan dit idee verder uit in zijn essay Super-diversiteit, dat verschijnt in het oorspronkelijke Engels maar ook in een Nederlandse en Arabische vertaling. Het resultaat, is een beschouwing waarin hij uitgaat van universalisme als een noodzakelijk maar gedevalueerd perspectief; en een kritiek van het hedendaagse discours, de gebruikte dialoog en de beperkingen daarvan wanneer het gaat over diversiteit in de dagelijkse praktijk.
Download hier het transcript van dit evenement.
Professor Ramadans loopbaan kent een unieke betrokkenheid bij het denken, het debat en het beleid over diversiteit, als gasthoogleraar Identiteit en Burgerschap aan de Erasmus Universiteit in Rotterdam en als speciaal adviseur van de Rotterdamse gemeenteraad op het gebied van integratie, tot zijn omstreden ontslag uit beide functies in augustus 2009. Ramadan heeft talrijke academische en adviserende functies, waaronder hoogleraar Contemporary Islamic Studies aan de Universiteit van Oxford en voorzitter van het European Muslim Network, een denktank in Brussel. Recente publicaties zijn onder meer L’islam et le reveil arabe (Presses du Châtelet, 2011), The Quest for Meaning, Developing a Philosophy of Pluralism (Allen Lane, 2010), What I Believe (Oxford University Press, 2009), Radical Reform: Islamic Ethics and Liberation (Oxford University Press, 2009), en Islam, the West and the Challenges of Modernity (Islamic Foundation, 2009).